Salmón. O salmón. Salmo salar Linnaeus, 1758. Os nosos peixes.

EQUIPO DE INVESTIGACIóN:

Coordinador/a: Dr. Isabel Pardo Gamundi

Equipo investigador: Centro de Investigacións Ambientais de Lourizán, Dirección Xeral de Desenvolvemento Sostible, Consellería de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible, Xunta de Galicia: Fernando Rodríguez Brea.
Universidad de Vigo, Departamento de Ecología y Biología Animal. Facultad de Biología: Dr. Isabel Pardo Gamundi, Dr. Castor Guisande González, Dra. Ana Ruth Vergara Castaño

DESCRICIóN DO PROXECTO:

OBXETIVOS DO PROXECTO:

O desenvolvemento de bases ecolóxicas que reflictan a supervivencia e adaptación do salmón atlántico nas súas distintas fases de desenvolvemento nos ríos galegos, é esencial para o éxito da xestión desta especie. Neste proxecto proponse a realización de experiencias prácticas para avaliar a cantidade e calidade do hábitat requirido polo salmón atlántico nas súas distintas fases de desenvolvemento, así como a súa interacción con outras especies con requirimentos similares (e.g., troita). Con estes datos xerarase o coñecemento necesario, e aínda non integrado nos plans de xestión actual, sobre os factores ambientais que afectan ás fluctuacións poboacionais así como as diferenzas espaciais nas taxas de supervivencia dos stocks de salmón salvaxe e repoboado. A aplicación do proxecto enfocase a mellorar e rendibilizar as técnicas de repoboación utilizadas actualmente, aforrando tanto custos como esforzo, e axudando así á conservación desta especie nos ríos de orixe.

O salmón atlántico (Salmo salar) encóntrase catalogado nos anexos II e V da directiva Hábitat (92/43/CEE), como especie de importancia europea. Porén, malia que esta especie debeu de ser moi abundante nos ríos españois, as estatísticas oficiais de captura dos últimos 50 anos viñeron reflectindo unha redución moi patente no número de capturas (Hervella, 2000). Esta diminución progresiva no número de salmóns salvaxes nos ríos españois levou a que o Fondo Mundial de la Naturaleza o considere unha especie en perigo de extinción (WWF-Adena, 2001).

A mediados do século pasado, eran 17 os ríos nos que existía algún grao de colonización do salmón en Galicia. Na actualidade, o salmón só se encontra en 8 ríos galegos (Hervella e Caballero, 1999 ). O Ulla e o Miño albergan na actualidade as poboacións de salmón que se atopan nas mellores condicións dos cinco ríos ibéricos que verten ao Atlántico e que aínda posúen salmó; a extinción do salmón nun 60% dos ríos ibéricos-atlánticos e a situación actual do resto, fai que a conservación do salmón nestes ríos deba considerarse como prioritaria para tratar de preservar a metapoboación máis meridional de Europa (Caballero e García, 2004 ). Tendo como exemplo os ríos da provincia de Pontevedra, na zona sur de Galicia, a repoboación do salmón atlántico pola Consellería de Medioambiente da Xunta de Galicia iniciouse en 1997, repoboándose arredor de 300.000 ovos embrionados e máis dun millón xuvenís en distintas fases entre 1998-2004. Porén, o traballo de seguemento das repoboacións non inclúe o estudo dos factores ecolóxicos que afectan á supervivencia trala repoboación, que poderían ter repercusión en diferenzas das taxas de mortalidade atopadas, tanto espaciais como temporais.

Se ben existen diversos factores que afectan a supervivencia mariña do salmón, os factores fluviais son tamén importantes, ao poder afectar posteriormente á súa supervivencia no mar, e o retorno de adultos (Hawkins, 2000). Entre os factores de influencia ao salmón na súa fase fluvial atópanse a calidade e cantidade da auga, o grao de conservación do hábitat (e.g., existencia de zonas de substratos finos para os desoves, existencia de refuxos, presenza de vexetación de ribeira arbórea), a dispoñibilidade de alimento (Cattaneo et al. 2002 ) e a existencia de estruturas transversais artificiais (présas e azudes) actúan como barreira ao ascenso dos salmóns nos ríos. Tamén hai que contemplar as outras comunidades integrantes do sistema acuático, intimamente ligadas coas poboacións piscícolas. Pola súa dieta do salmón é carnívoro, pero maila que os macroinvertebrados conforman a súa base alimenticia, estes dous niveis tróficos vénse estudando de forma separada (Gislason & Steingrimsson, 2004).

RIO ULLA: 30

RIO EO: 20

RIO MASMA: 2

RIO MIÑO: 3

RIO LÉREZ: 3

RIO MANDEO: 5